Wielki Piątek jest dniem męki i śmierci Chrystusa na Krzyżu. Liturgia popołudniowa rozpoczyna się przy obnażonym ołtarzu oraz zgaszonym świetne, aby symbolicznie ukazać, że Światłość świata zgasła snem „chwilowej śmierci”. Kapłan odziany w szaty żałobne (koloru czarnego) u stopni ołtarza pada na twarz, by w ciszy rozpamiętywać oraz uczcić Tajemnice Bożej miłości i Sprawiedliwości w męce Pańskiej. Nabożeństwo tego dnia podzielone jest na pięć części.
Pierwsza część liturgii została sprowadzona do Liturgii słowa przez zmiany w obrzędach Triduum za pontyfikatu papieża Piusa XII. Dla tradycyjnych katolików jest to przedmiotem pewnych kontrowersji, wynikających szczególnie z osoby, która te zmiany zainicjowała. Chodzi o późniejszego „architekta” novus ordo Missae, Abpa Bugniniego. Podczas tej części liturgii czyta się Lekcje z Księgi Ozeasza (o Bożym Miłosierdziu) i z Księgi Wyjścia (opis zabicia baranka wielkanocnego). Podobnie jak w liturgii Wielkiego Czwartku, Kolekta nawiązuje do Bożej odpłaty za czyny Judasza i Dobrego Łotra. Dzisiejszą Ewangelię stanowi opis Męki Pańskiej według św. Jana.
Następnie, rozpoczyna się druga część liturgii Wielkiego Piątku, czyli Uroczyste Modlitwy, których intencje są następujące:
- za Kościół Święty,
- za Ojca Świętego,
- za duchowieństwo i wiernych,
- za rządzących państwami,
- za przygotowujących się do Chrztu Świętego,
- w potrzebach wiernych,
- za schizmatyków i heretyków,
- o nawrócenie żydów oraz pogan.
Trzecia część liturgii obejmuje uroczystą adorację krzyża, który zostaje przyniesiony przez diakona w asyście ministrantów ze świecami. Adoracja rozpoczyna się słowami: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”. Śpiewane są Improperia (rozpoczynające się od „Ludu, mój ludu”). Tematyką pieśni jest wielka miłość Boga wybawiającego z niewoli egipskiej zestawiona z niewdzięcznością ludu. Podczas Improperia powtarzana jest suplikacja „Święty Boże”, na zamianę po grecku i po łacinie. Po antyfonie rozpoczynającej się od słów „Wielbimy Krzyż Twój Panie”, śpiewa się hymn, na który składają się strofy „Krzyżu wierny, ty jedyny pośród wszystkich słyniesz drzew” oraz „Niechaj język nasz wysławia krwawy i zacięty bój”.
Czwartą część liturgii stanowi Komunia wiernych, która jest elementem całkowicie nowym, wprowadzonym także przez zmiany z roku 1955. Po odśpiewaniu trzech antyfon (pierwsza z nich rozpoczyna się od słów „Kłaniamy Ci się Chryste i błogosławimy Tobie”), kapłan recytuje wraz z wiernymi Modlitwę Pańską, po czym celebrans mówi sam następną modlitwę (Libera nos), a następnie, już po cichu, modlitwę Perceptio Corporis . Komunia duchowieństwa i wiernych rozdawana jest według zwykłych obrzędów. Po zakończonej Komunii wiernych, kapłan odmawia trzy modlitwy dziękczynne, po których następuje ostatnia część nabożeństwa.
Piątą częścią jest procesja do Grobu Pańskiego. Kapłan umieszcza Najświętszy Sakrament w monstrancji i okrywa przezroczystym welonem. Przed ołtarzem wielkim odprawia się Kompletę. Wierni adorują Najświętszy Sakrament aż do Wigilii Wielkanocnej.
Autor: Robert Nelke